6 bin kitabın kapağını tasarladı: Dünyanın en çok tasarım yapan sanatçısı

Gazeteci Aslı Atasoy’un imzasını taşıyan “Kitabın Rüyası” isimli belgesel, Türkiye’de kitap kapağı dizaynının öncülerinden Birol Bayram’ın ilham verici seyahatini gözler önüne seriyor. 26 yılda yaklaşık 6 bin kitap kapağı tasarlayan ve bu dizaynlarla 63 milyon okura ulaşan Bayram, sırf grafik değil, birebir vakitte edebi bir miras da inşa eden bir sanatçı olarak belgeselin merkezinde yer alıyor.

Karikatürist, illüstratör ve çizer kimlikleriyle tanınan Bayram’ın çok istikametli sanat ömrüne odaklanan belgesel, kitap kapağını bir görsel bağlantı aracı olarak ele alıyor. Bayram’ın dizaynlarında estetik olduğu kadar içerikle bütünleşen bir yaklaşım da ön plana çıkıyor.

Belgeselde Ahmet Ümit, Zeynep Atakan, Yekta Kopan, Mehmet Y. Yılmaz, Gürbüz Doğan Ekşioğlu, Horasan, Selçuk Altun, Sevengül Sönmez, Tibet Sanlıman ve Gamze Varım üzere isimler yer alarak kitap kapağının edebi ve sanatsal manasını kendi perspektiflerinden aktarıyor. İştirakçiler, Birol Bayram’ın çalışmalarının okurla kitap ortasındaki birinci teması nasıl şekillendirdiğine dair görüşlerini paylaşıyor.

Türkiye’nin en büyük yayınevlerinden birinde görsel sanat yönetmeni olarak vazife yapan Bayram’ın kıssası, “bir kapağın yalnızca kapak olmadığını” gösterirken, sanatın sessiz ancak güçlü yüzünü görünür kılıyor. Kitabın Düşü, okurları kitaplara bağlayan o birinci bakışı tasarlayan bir sanatkarın hayalini anlatıyor.

Yönetmen Aslı Atasoy sinemaya ait niyetlerini, şu sözlerle lisana getirdi:

“Bu sinema, görünmeyen bir sanatın, kendisini saklamış bir sanatkarın izini sürüyor. Birol Bayram, 26 yıl boyunca 6 bin kitabın kapağını tasarlayarak aslında her bir okuyucunun belleğinde iz bıraktı. Benim için bu belgeselin savı, ‘bakmak’ ve ‘görmek’ ortasındaki o derin uçurumu göstermek. Bir kitabın kapağında gördüğünüz tasarım, aslında onu üreten sanatkarın iç dünyasının bir yansıması. Ancak biz birçok vakit kısaca kapağa bakıp geçiyoruz. Bu sinema, o geçişi yavaşlatıyor; durduruyor. Birol Bayram’ın sessizce inşa ettiği görsel kozmosu görünür kılmak için o kapaklara uzun uzun bakmak istedim. Bu yalnızca bir sanatkarın hikayesi değil; birebir vakitte benim de bir bayan direktör olarak kendi ‘görme’ serüvenimin izini sürdüğüm bir sinema.”

Belgesel filmin görüntü yönetmeni Hakan Kasırga, müzik Eren Kazım Akay, ses tasarımı Nadir Akay, renk editörü Cenk Erol ve kurgusu Nehircan Atabek, Oğuz Ok, Yusuf Elifbaş imzasını taşıyor.

Filmin çekimleri, İş Bankası Müzesi, CoBac ve Cercle D’orient E-Ofis’te gerçekleşti.

6 BİN 300 KİTAP VE 63 MİLYON OKUR

Birol Bayram’ın tasarladığı 6 bin 300 kitap kapağı, 26 yılda milyonlarca okura ulaştı. Yapay zeka hesaplamalarına nazaran, kitaplar şimdiye dek toplamda 63 milyon kişi tarafından okundu ve yaklaşık 630 bin konutta yer alıyor. Bu da neredeyse Türkiye’deki hanelerin yarısına ulaşan bir görsel miras manasına geliyor.

Kitabın Düşü, 18 Mayıs Pazar günü Atlas 1948 Sineması’nda izleyiciler ile buluşacak.