Emekli maaşını faizi ile ödemek zorunda kalabilirsiniz! Bu hataları yapmayın!
Milyonlarca çalışan, yıllarca çalıştıktan sonra emeklilikte bunun karşılığını almayı bekliyor. Türkiye’de ekonomik kriz emeklilerin hayatını zorlaştırırken, emekli olma sürecinde dikkatsiz davranmanın da faturası ağır oluyor. Bazen emeklilik hakları yanıyor, bazen aldıkları emekli aylığını faizi ile ödemek zorunda kalıyorlar.
Emeklilik sisteminin karmaşık olduğu ülkemizde, dikkatli davranmak değer arz ediyor. Kişinin emekli olacağı tarihi, statüyü bilmesi, müracaatta bulunması gerekiyor.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, Dünya’daki köşesinde emekli olacakların dikkat etmesi gerekenleri yazdı.
Erdursun “Emekli olacağınız tarihte tüm kaideleri tamamlamak yetmiyor ayrıyeten emeklilik için müracaatta bulunmanız gerekir. Emeklilik için müracaatta bulunduğunuz ayı takip eden aybaşından itibaren emekliliğiniz başlar. Emeklilik sürecinde işe başlama tarihi çok kıymetlidir.” diye uyardı.
İlk sigortalı olunan tarihin emeklilik kaidelerini belirlediğine işaret eden Erdursun, “Son ödenen 2520 gün ise hangi statüden emekli olacağınızı belirler.” dedi.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2006’da tek çatı altında toplansa da emeklilikte 4/a eski SSK, 4/b eski Bağ-Kur ve 4/c eski Emekli Sandığı ayrımının sürüyor.
EYT’LİLERDE DURUM NE?
8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olanlar EYT’li olurken 8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olan herkes EYT’den yararlanamıyor.
Erdursun, bu durumu şöyle açıkladı:
“8-9-1999 tarihine kadar sigorta başlangıcı olan ve SSK’da 5000-5975, Bağ-Kur ve Emekli Sandığında bayanlar 7200, erkekler 9000 günü tamamlayarak EYT’den yararlanarak emekli olabilirler lakin prim gün sayısı az olan şahıslar SSK’dan 3600 günle, Bağ-Kur ve Emekli Sandığından 5400 günle emekli olacaklar ise bu durumda olan kişiler için EYT’nin bir kıymeti yoktur. EYT yasası öncesi kendilerinden istenen yaş kaidesinde bir değişiklik yapılmamıştır.”
SSK, Bağ- Kur ve Emekli Sandığında emekliliğin farklı olduğunu vurgulayan Erdursun, “Bu nedenle son 2 bin 520 güne dikkat etmeyenler tabi yerindeyse bu işten çırak çıkarlar.” dedi.
“EMEKLİLİK AYLIĞINI FAİZİ İLE İADE EDEBİLİRLER”
Erdursun, yurtdışı borçlanması ile emekli olanlara dikkat çekti:
“EYT’li olup eksik gün sayısını 1 gün dahi yurtdışı borçlanması ile tamamlayanlar, emeklilik müracaatında bulunduklarında yurtdışında çalışmıyor, toplumsal yardım ya da işsizlik maaşı olmuyor olmaları gerekir. Ya da emekli olduktan sonra yurtdışında çalışmaya başlar ise, toplumsal yardım ya da işsizlik maaşı alıyor ise bu durumu Türk Toplumsal Güvenlik Kurumuna bildirmesi gerekir aksi halde bu durumun tespiti ile geriye hakikat emekli aylıklarını yasal faizi ile iade etmek zorunda kalırlar.”
KONTROL EDİN UYARISI
Yurtdışında bulunup 1 Ekim 2008 sonrasında yasal hakkı olmadan yurtdışında iken isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler için Erdursun, “Emeklilik esnasında bu günleri silinir ödediği primlerin son 10 yıl içinde kalan kısmı kendisine yasal faiz uygulanmadan iade edilir ve bu şahıslar emekli olamayabilirler.” ihtarında bulundu.
Ortağı olduğu şirkette sigortalı olanlar için Erdursun anonim şirketin yönetim kurulu üyesi değiller ise sorun yaşamayacaklarını bildirdi. Yönetim kurulu üyesi olup sigortalı olanlar ile limited şirketinde sigortalı olup birebir vakitte ortak olanların ise makûs sürprizlerle karşılaşacağını belirtti.
“Emeklilik sürecinde hizmet dökümünü denetim etmeden, gün çakışması olan, başkasının primlerinin kendisine yazıldığını fark etmeyenlerde emeklilik sürecinde kötü sürprizlerle karşılaşıyorlar.” diyen Erdursun, emekli olmayı beklerken makûs sürprizlerle karşılaşmamaları için bu şahısların süreçlerini denetim ederek hareket etmeleri gerektiğini belirtti.