İktidarın ekonomik krizdeki yeni umudu PKK’nın silah bırakması oldu
Geçtiğimiz ekim ayında MHP lideri Devlet Bahçeli’nin Öcalan’a TBMM’de konuşma imkanı ve umut hakkı davetiyle başlayan süreç, geçtiğimiz hafta PKK Terör Örgütü’nün 12. Kongresi’nde aldığı “silah bırakma, teröre son verme, örgütü feshetme” kararlarıyla yeni bir basamağa geçti.
70 BİNDEN FAZLA KİŞİ VEFAT ETTİ
PKK’nın birinci olarak 1984’te Eruh baskınıyla başlattığı ve bugüne kadar PKK mensupları, güvenlik görevlileriyle büyük kısmı siviller olmak üzere 70 binden fazla kişinin ömrünü yitirdiği 41 yıllık terör periyodunun sona erdiği ilan edildi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek gelişmelerin iktisatta yeni bir yükseliş ve şahlanış başlatacağı görüşündeler. Yılmaz ve Şimşek’in açıklamaları, İmamoğlu zelzelesinin hasarını durdurmaya çalışan iktisat idaresinin Öcalan ve PKK ile başlayan süreçten dış kaynak, yatırım, büyüme, ihracat, ticaret, istihdam ve gibisi artışı yanında ekonomik istikrar ismine umutlandığını gösteriyor.
41 YILLIK TERÖRÜN MALİYETİ 2 TRİLYON DOLAR
PKK’nın silah bırakma ve fesih kararı sonrası çeşitli hesaplar yapılmaya başlandı. Siyasi boyutta demokratikleşme, toplumsal barış, hukukun üstünlüğü, terör mazeretiyle kısıtlanan hak ve özgürlüklerin genişletilmesi, yeni anayasa, siyasi mahpuslara kısmi ya da genel af beklentileri tartışılıyor. Ekonomik boyutta ise yıllardır terörle çabaya, hudut ötesi operasyonlara, silahlanmaya harcanan kaynakların, terör nedeniyle yapılamayan yatırımların, bölgesel geri kalmışlığın giderileceği yeni bir devrin başlaması beklentileri öne çıkıyor.
Terörle gayretin yanı sıra 2011’den bu yana Suriye’den gelen milyonlarca sığınmacıya, Afganistan, Irak’tan gelen göçmenlere harcanan milyar dolarlar göz önünde tutulduğunda, Türkiye iktisadının tüm bunlara karşın dünyadaki birinci 20 iktisat ortasında kalmayı sürdürmesi gerçek potansiyelin nasıl heba edildiğini gözler önüne seriyor.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, terörün 41 yıllık direkt ve dolaylı maliyetlerinin 2 trilyon dolar (51,3 trilyon TL) fiyatında hesaplandığını vurgularken; “Terörün büsbütün ortadan kalkması algıları değiştirecek. Bölgesel dinamikleri değiştirecek. Büyük resmi görmemiz gerekiyor” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de Londra’da Avrupa Kalkınma ve Yatırım Bankası (EBRD) yıllık toplantılarında, yabancı banka ve yatırımcılara Öcalan ve PKK’nın açıklamalarının, Türkiye’nin büyüme ve ekonomik ıslahatlara odaklanmasına imkan sağlayacağını tabir etti. Bakan Şimşek, uluslararası finansörleri Türkiye’ye yatırıma davet ederek, şöyle seslendi:
“PKK lideri terör örgütüne dağılma ve silahsızlanma davetinde bulundu. PKK’nın bir kongresi vardı ve olumlu bir cevap verdiler, dağılmayı ve silahsızlanmayı kabul ettiler. Bu çok olumlu bir gelişme. Artık gücümüzü ve kaynaklarımızı terörle çabaya harcamayacağız. Gücümüzü ve paramızı Türkiye’nin demografik yapısının son derece elverişli olduğu, ülkemizin doğu ve güneydoğusunu yine inşa etmeye harcayacağız. Burası Türkiye’nin büyümesinin yeni motoru olacak. PKK’nın silah bırakması, siyasi istikrarın sağlanmasına ve Türkiye’nin büyüme ile ıslahatlara odaklanmasının önünü açacaktır. PKK’nın kendini feshetmesi kredi notu açısından olumlu sonuçlar yaratacaktır.”
“YILMAZ VE ŞİMŞEK’İN UMUTLARININ BOŞA ÇIKMA İHTİMALİ ÇOK YÜKSEK”
Ekonomi idaresinin umudunu Öcalan ve PKK’ya endekslediği yeni ekonomik açılım ve şahlanış beklentisine karşılık ortadaki aktüel tablo ve iktidarın sergilediği siyasal yaklaşım epey farklı. Asıl yapısal ve insani ıslahatlar, bilhassa temel hak ve özgürlükler, yargı bağımsızlığı, hukuk devleti konusunda yıllardır terör mazeretiyle rafa kaldırılan demokratikleşme adımları atılmadıkça, Yılmaz ve Şimşek’in umutlarının boşa çıkma ihtimali yüksek.
Nitekim Erdoğan’a yakın AKP’li siyasetçilerden Savcı Sayan X’teki paylaşımında; “Ekrem İmamoğlu tutuklandığında borsa çöktü, döviz ve altın yükseldi. Yarım asırdır ülkemize saldıran PKK kendini feshedince neden borsa yükselmiyor, döviz ve altın düşmüyor?” diye sordu. Karşılığını ise demokrasi, adalet, hukuk devleti, bağımsız yargı ve özgürlüklerden mahrumluk yerine, iktidarın her zamanki algısal kolaycılığıyla ‘dış güçlere’ bağladı. Münasebetiyle terör bitse de toplumsal barış umutları artsa da iktidarın demokrasiye, hukukun üstünlüğüne, anayasal hak ve özgürlüklere bakışı, otokrat ve baskıcı siyasi hali değişmedikçe; ekonomik istikrar, yabancı yatırımcının gelmesi, büyüme ve refahın artması, ekonomik demokrasinin yeşermesi sıkıntı görünüyor.
ENFLASYON RAPORUNDA ARTIŞ BEKLENTİSİ
İlki 7 Şubat’ta açıklanan Merkez Bankası’nın (MB) 2025 Enflasyon Raporu’nun ikincisi 22 Mayıs’ta Başkan Fatih Karahan tarafından açıklanacak.
İlk raporda yüzde 21’lik yıl sonu enflasyon maksadında artışa giderek orta noktası yüzde 24 olmak üzere üst sonu yüzde 29’a yükselten Merkez Bankası’nın ikinci raporda gayesini tekrar yenilemesi öne çıkan beklenti. Bakan Şimşek, yıl sonunda enflasyonun yüzde 19-29’luk maksat aralığında kalacağını söz etse de piyasa uzmanları, yabancı bankalar ve reyting kuruluşlarının beklentisi gayede yeni artış istikametinde.
Merkez Bankası Lider Yardımcısı Cevdet Akçay, Londra’da düzenlenen ‘Türkiye’ye Yatırım’ konferansında dezenflasyonun güçlü bir süreç olduğunu vurguladı. Sonucun yalnızca MB siyasetleriyle değil, tıpkı vakitte maliye ve gelir siyasetleriyle şekilleneceğini söz etti. Akçay’ın bu sözleri, enflasyonla çabada MB’nin yalnız bırakıldığı, maliye siyasetleri ve öbür alanlarda gerekli adımların 2 yıldır hâlâ atılmadığı manasına geliyor. Akçay’ın, gerekirse ek sıkılaştırmalara gidileceğini lisana getirmesi ve dezenflasyon programının ‘başarısız’ olduğu algısının yanlışlığını öne sürmesi, gerektiğinde yeni faiz artışlarının ve enflasyon maksadında revizyonların habercisi.